1 Αιώνας Από Την Πρώτη Επιχείρηση ''Ναυτικής Συνεργασίας''
24.01.13 : Πραγματοποιήθηκε από τον Μούδρο της Λήμνου η πρώτη πολεμική αποστολή με υδροπλάνο Maurice Farman Hydroplane. Ο χειριστής
Υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης και ο παρατηρητής Σημαιοφόρος Αριστείδης
Μωραϊτίνης κατήρτισαν σκαρίφημα των θέσεων του Τουρκικού
Στόλου. Η αποστολή αυτή
χαρακτηρίστηκε ως η πρώτη στον κόσμο
ναυτικής συνεργασίας, ενώ ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με το γεγονός ο
ελληνικός και διεθνής τύπος, αλλά και ο τουρκικός...
 |
| Από την επετειακή έκδοση του ΓΕΝ "100 χρόνια από τη ναυτική εποποιία των Βαλκανικών πολέμων" |
Από τις πρώτες ενέργειες στις οποίες προέβη η Γαλλική Στρατιωτική αποστολή στην Ελλάδα ήταν η σύσταση Αεροπορικής υπηρεσίας στον Ελληνικό Στρατό σύμφωνα με τα Γαλλικά πρότυπα. Η Γαλλία άλλωστε ήταν το πρώτο κράτος που το 1909 είχε ιδρύσει Αεροπορική Υπηρεσία Στρατού. Έλληνες Αξιωματικοί του Στρατού εστάλησαν το Δεκέμβριο του 1911 στη γαλλική σχολή αεροπορίας Farmam και οι πρώτοι αεροπόροι ήσαν ο υπολοχαγός Πυροβολικού Δημήτριος Καμπέρος ο υπολοχαγός μηχανικού Μιχαήλ Μουτούσης και ο ανθυπίλαρχος Χρήστος Αδαμίδης, από πλευράς ναυτικού ο σημαιοφόρος Κωνσταντίνος Παναγιώτου που εκείνη την εποχή βρισκόταν στο Παρίσι με άδεια θέλησε να φοιτήσει στην Ecole Superieure d'Aviation αλλά το κράτος δεν κάλυψε τα έξοδα φοίτησης. Η Βρετανική αποστολή του ναυάρχου Tufnell που βρισκόταν στην Ελλάδα παρά τη συντηρητική αντίληψη για το νέο αυτό μέσο στο ναυτικό πόλεμο, άρχισε να σκέπτεται για δημιουργία Ναυτικής Αεροπορία .
 |
| O Ναυτίλος @ flyingmachines.ru |
Το πρώτο υδροπλάνο αγοράσθηκε από τη Γαλλία για τις ανάγκες του ναυτικού. Ήταν διπλάνο, είχε κινητήρα Renault 100 ίππων και έφερε συσκευή ρίψης βομβών. Κατασκευάστρια ήταν η Γαλλική Astra. Το όνομα του "Ναυτίλος", δόθηκε στο νέο όπλο από τον υπουργό Νικόλαο Στράτο στις 11 Νοεμβρίου 1912 στη περιοχή του Φαληρικού όρμου. Χρέη πιλότου εκτελούσε ο Γάλλος μηχανικός Gurnard λόγω μη εκπαιδευμένου ναυτικού αεροπόρου.
 |
| (C) Γ. Μίλτσιος |
Ο Ναυτίλος φορτωμένος στο ατμόπλοιο "Βαρβάρα" στις 2 Δεκεμβρίου μεταφέρεται στο Μούδρο,όπου συνενούται με το στόλο και αρχίζει τις δοκιμαστικές πτήσεις. Χαρακτηριστική είναι η άποψη του κυβερνήτου του "Γεώργιος Αβέρωφ" αντιπλοιάρχου Σοφ. Δούσμανη για το "Nαυτίλο" διατυπωμένη στις 11 Δεκεμβρίου : βλέπομεν το υδροπλάνον (με το Γάλλο πιλότο) να καταγίνεται πάντοτε να πετάξη, αλλα χωρίς να το κατορθώνη! Στις 20 Δεκεμβρίου ο Δουσμάνης, στο ημερολόγιο του και πάλι αναφέρει: Το υδροπλάνον εκτελεί πτήσιν δοκιμαστικήν, καταπίπτει και επιστρέφει ρυμουλκούμενον υπο του τορπιλοβόλου 15, όπερ είχε διαταχθη να το συνοδεύση. Έχει μερικάς βλάβας... Οι αλλεπάλληλες αποτυχίες έπεισαν τους αρμοδίους ότι το υδροπλάνο δεν ήταν αξιόπιστο και δόθηκε εντολή να σταλεί για ενίσχυση του στόλου ένα Maurice Farman Hydroplane που είχε εν τω μεταξύ αγορασθεί για το ναυτικό.
 |
| Ο Μουτούσης και ο Μωραϊτίνης στους πλωτήρες του Maurice Farman Hydroplane (C) HAF |
Μετά τη ναυμαχία της Λήμνου (5 Ιανουαρίου 1913) όπου ο Τουρκικός στόλος κατατροποθείς απεσύρθη στο ναύσταθμο του Ναγαρά, μέσα στη Προποντίδα, ο ναύαρχος Κουντουριώτης ήθελε να μάθει λεπτομέρειες για την έκταση των ζημιών. Για το σκοπό αυτό αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το υδροπλάνο. Στις 24 Ιανουαρίου, μια ηλιόλουστη και καταγάλανη ημέρα από αυτές που μας χαρίζουν οι αλκυονίδες, το υδροπλάνο με πιλότο τον Υπολοχαγό Μιχαήλ Μουτούση και παρατηρητή το Σημαιοφόρo Αλέξανδρο Μωραϊτίνη αποθαλασσουται από το Μούδρο, κατευθυνόμενο προς τον Ελλησποντο. Σε ύψος 1300 μέτρων υπερίπταται της χερσονήσου της Καλλιπόλεως εντοπίζοντας εντός της Προποντίδος, στο ναύσταθμο του Ναγαρά, τον Τουρκικό στόλο. Ο Μωραϊτίνης αναγνωρίζει τα θωρηκτά Χαρειδήν Βαρβαρόσας και Τουργουτ Ρεις, τρία τορπιλοβόλα και επτά αντιτορπιλικά από τα οποία το ένα είχε εξωκείλει.
 |
| Maurice Farman Hydroplane : Το αεροσκάφος καταστράφηκε την 3η Μαρτίου 1913 στο Παλαιό Φάληρο, όταν η ζώνη ασφαλείας του πιλότου Μ. Μουτούση πιάστηκε στο χειριστήριο, με αποτέλεσμα ο πιλότος να χάσει τον έλεγχο του αεροπλάνου και να πέσει στη θάλασσα.(C) HAF |
Οι Τούρκοι από τα πλοία έντρομοι έτρεχαν στα καταστρώματα βλέποντας το αλλόκοτο πτηνό να ρίχνει εναντίων τους βομβίδες, αλλά μετά από λίγο άρχισαν να βάλουν εναντίον του και από τα πλοία και από τα φρούρια της ξηράς, ευτυχώς ανεπιτυχώς. Μετά τη κατόπτευση του στόλου κατά την οποία έριξε τέσσερις βομβίδες εκ των οποίων τη μία επι μεταγωγικού που φονεύθηκαν 20 άτομα, το υδροπλάνο στρέφει με πορεία προς τη Λήμνο. Πλησίον όμως της Ίμβρου, λόγω βλάβης του κινητήρος, αναγκάζεται να προσθαλασσωθεί. Το αντιτορπιλικό βέλος που είχε διατεθεί για να παρακολουθεί το υδροπλάνο αφού παρέλαβε τους αεροπόρους, το ρυμούλκησε μέχρι το Μούδρο όπου έφθασε στις 15:30. Η πτήση αυτή καταγράφετε ως η πρώτη παγκοσμίως αεροπορική επιχείρηση ναυτικής συνεργασίας.
 |
| Το υδροπλάνο Henry Farman των Μουτούση - Μωραϊτίνη ρυμουλκείται από το αντιτορπιλικό "Βέλος" (C) HAF |
Ρίγη ενθουσιασμού και υπερηφάνειας καταλαμβάνουν τον Ελληνικό λαό, μόλις μαθεύτηκε το κατόρθωμα των Μουτούση, Μωραϊτίνη. Εγκωμιαστικά επίσης είναι και τα σχόλια στο διεθνή και Ελληνικό τύπο. Νέα τακτική καθιερώνουν οι Έλληνες στις ναυτικές επιχειρήσεις με τη βοήθεια του αεροπορικού όπλου. Ο διαπρεπής Βρετανός ιστορικός W.H.Wilson στο βιβλίο του με γαλλικό τίτλο Les Flottes de Guerre γράφει : Για πρώτη φορά στην ιστορία πρώτος ο Ελληνικός Στόλος χρησιμοποίησε αεροπλάνο προς αναγνώριση του αντιπάλου στόλου και βομβαρδισμό αυτού. Το γεγονός αποτέλεσε ιδιάζοντα χαρακτηριστικόν σταθμόν ως προς τη γενικήν έκτοτε εξέλιξη των ελιγμών των ναυτικών επιχειρήσεων και την εν γένει χρησιμοποίηση του αεροπλάνου προς κατόπτευση και βομβαρδισμό του αντιπάλου στόλου. Είναι πλέον φανερό ότι το Ελληνικό Ναυτικό πρώτο εφήρμοσε ένα νέο είδος επιχειρήσεων στον κατά θάλασσαν πόλεμο αυτό των αεροναυτικών.
Παρακαλώ θα ήθελα στοιχεία επικξοινωνίας του κ. Γ. Μίλτσιου
Ευχαριστώ
Χρήστος Κουταλιανός
panbu@otenet.gr
κ. Χ.Κ. έδωσα τα στοιχεία σας στον κ. Μίλτσιο
Γεια σας, μηπως υπαρχουν οι φωτογραφιες της προθαλασσωσης σε μεγαλητερη αναλυση (την τελευταια με το Βελος την εχω)
Ευχαριστω πολυ, Αννα Μουτουση (ναι, εγγονη...)
κ. Μουτούση δυστηχως δεν την έχω. Πιστεύω ότι θα πρέπει να επικοινωνήσετε με την Πολεμική Αεροπορία pubrel.hafgs@haf.gr , τη διεύθυνση ιστορίας του Σ.Ξ. gesdis@army.gr τις δημόσιες σχέσεις του Σ.Ξ. gesdendhs@army , είμαι σίγουρος ότι θα σας βοηθήσουν. Χαρά μας που επισκεφθήκατε το blog!
Ευχαριστω, θα επικοινωνησω! Καλες αναρτησεις!