Η Κρίση Των Ιμίων Όπως Την Έζησε O Χειριστής Ενός Εκ Των Ελικοπτέρων

aviationlive | 2/04/2013 08:06:00 μ.μ. | 4 σχόλια

Μέρος άρθρου του Νεκτάριου Μεταξάκη Αξ/κού ΠΝ  ε.α. για το CretePlus.gr

Ήταν 29 Ιανουαρίου ήμουν αξιωματικός στην άσκηση επί χάρτου "Αλέξανδρος". Η εικονική άσκηση των Ενόπλων Δυνάμεων εξελισσόταν με σήματα και αλληλογραφία μεταξύ των μονάδων πάνω σε υποθετικά σενάρια εμπλοκής με την Τουρκία στο ανατολικό Αιγαίο αλλά και στο χερσαίο τμήμα του Έβρου. Κανένας δεν μπορούσε να σκεφτεί ότι θα εξελισσόταν παράλληλα ένα θερμό επεισόδιο που οδηγούσε σε Ελληνοτουρκική σύρραξη. Τα ΜΜΕ της Ελλάδας και της Τουρκίας προκατέβαλαν τα γεγονότα με τον εντονότερο τρόπο, μεγεθύνοντας τα, για να κερδίσουν εντυπώσεις και ακροαματικότητα. Εμείς μέχρι τότε στην Διοίκηση Ελικοπτέρων δεν πιστεύαμε στην τροπή και εξέλιξη που θα έπαιρναν. Οι συζητήσεις έδιναν και έπαιρναν μεταξύ μας, χωρίς να φανταστούμε τι θα ακολουθούσε.

Το απόγευμα της 29ης Ιανουαρίου ξεκίνησε η έξοδος του στόλου και η ανάπτυξή του στο Ανατολικό Αιγαίο. Κατόπιν εντολής κλήθηκε το πλήρωμα του ΠΝ 21 που θα πέταγε στις 30 Ιανουαρίου το πρωί στη φρεγάτα Ναβαρίνο που έπλεε στην περιοχή του ανατολικού Αιγαίου. Οι έμπειροι αυτοί χειριστές δήλωσαν κώλυμα και έπρεπε να κληθούν άλλοι. Έτσι κατέληξαν στο μοιραίο πλήρωμα. Μάλιστα προσφέρθηκα και εγώ ο ίδιος να συμμετάσχω στο πλήρωμα για τη Φ/Γ "Ναβαρίνο" αλλά μου το αρνήθηκαν γιατί ήμουν κατά δύο σχολεία νεότερος συγκυβερνήτης στον τύπο από τον Τάκη το Βλαχάκο και  επιπροσθέτως ήμουν και Αξιωματικός Φυλακής στην άσκηση επί χάρτου "Αλέξανδρος" πού δεν είχε διακοπεί, παρά τα όσα συνέβαιναν.

Νωρίς το πρωί θα πετούσαν τελικά δύο ελικόπτερα (ζεύγος) στην περιοχή. Το ένα ε/π θα μεταστάθμευε στο πλοίο το ΠΝ 21 και το δεύτερο το ΠΝ 12 θα μετέφερε προσωπικό και αξιωματικούς συνδέσμους της ΠΑ (Αξ/κούς Ελέγχου Αεράμυνας) στη Φ/Γ Ναβαρίνο και στο Α/T Θεμιστοκλής, εν συνεχεία θα ανεφοδιαζόταν και θα επέστρεφε πίσω. Μετά από την επιμονή μου να συμμετέχω στην αποστολή, αν και ήμουν απασχολημένος ένα 24ωρο ήδη με την άσκηση "Αλέξανδρος", ανέλαβα συγκυβερνήτης στο δεύτερο ελικόπτερο το ΠΝ 12 που θα πήγαινε στην περιοχή για μεταφορά προσωπικού συντήρησης του ελικοπτέρου και αξιωματικών συνδέσμων της ΠΑ.

Νωρίς το πρωί της 30ης Ιανουαρίου ήμασταν όλοι έτοιμοι για την briefing. O Έκτορας Γιαλοψός μάλιστα ήρθε λίγο καθυστερημένα και προσπαθούσε να μάθει τι συμβαίνει. Υπήρχε μια αναστάτωση στο θάλαμο επιχειρήσεων και μια ομιχλώδης περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Η κλιμάκωση της κρίσης ήταν ραγδαία και όλοι είχαμε άγχος και στρες για το τι θα επακολουθούσε.

 Αφού τέλειωσε η ενημέρωση ο Χρήστος Καραθανάσης μού λέει "Νεκτάριε, πάρε σε παρακαλώ τα κλειδιά του αυτοκινήτου μου και όταν γυρίσεις οδήγησε το στο σπίτι μου, γιατί θα το χρειαστεί η σύζυγός μου λόγω του μωρού. Εγώ δεν ξέρω ποτέ θα επιστρέψω",  είχαμε καλή σχέση και  μέναμε κοντά, αυτός στον Παπάγο και εγώ στο Χολαργό. Ο Χρήστος, έτσι φώναζαν το Χριστόδουλο Καραθανάση, ήταν ένας σοβαρός, προσηνής και ευγενικός άνθρωπος. Ο Τάκης Βλαχάκος ετοίμασε τα σχέδια πτήσεως, ως παλαιότερος συγκυβερνήτης και αφού βγάλαμε όλα τα στοιχεία πτήσεως ξεκινήσαμε την επιθεώρηση των ελικοπτέρων. Με τον Τάκη είχαμε πιο φιλική σχέση γιατί ήταν μεν αρχαιότερος μου αλλά ήμασταν πιο κοντά λόγω ηλικίας. Ήταν ένας συνάδελφος πρόθυμος, χαμογελαστός, αγαπούσε την πτήση, οικείος ακόμα και με νεότερους βαθμολογικά. Να σημειωθεί ότι ο Καραθανάσης ήταν νέος Κυβερνήτης με 600  περίπου ώρες πτήσεως και ο Βλαχάκος περνούσε σχολείο εξειδικεύσεως στο τύπο των νεοαποκτηθέντων ελικοπτέρων Aegean Hawk και είχε να πετάξει ενάμιση μήνα με τα ΑΒ 212. Ο Έκτορας ήταν ο χειριστής του ραντάρ και του σόναρ του ελικοπτέρου. Είχε πρόσφατα αποφοιτήσει από το σχολειό ιπτάμενων πληρωμάτων ελικοπτέρων ενώ ήταν παράλληλα και συντηρητής των συσκευών που χειριζόταν. Αν και τον ήξερα λίγο διέκρινα την ευσυνειδησία, την προσπάθεια, και την εργατικότητά του στο αντικείμενο του.

Μετά την απογείωση στις 08:45 από το Κοτρώνι, κατευθυνθήκαμε προς περιοχή της Μυκόνου. Εκεί συνεργαστήκαμε με το ραντάρ της ΠΑ για λειτουργικούς ελέγχους σε χαμηλά ύψη. Στην περιοχή ακουγόταν στα δίκτυα επικοινωνίας εμπλοκές Ελληνικών και Τούρκικων μαχητικών σε μεγαλύτερα ύψη. Τότε ξεκινήσαμε άμεση κάθοδο για τα 100 πόδια (30 μέτρα) για να αποφύγουμε εμπλοκή με τα πολεμικά αεροσκάφη και να μείνουμε ανεντόπιστοι. Το ραντάρ της περιοχής έδινε συνέχεια κινήσεις των πολεμικών αεροσκαφών φίλιων και εχθρικών για να γνωρίζουμε τις θέσεις τους. Στόχος μας ήταν να κινηθούμε ανεμπόδιστα προς την Κάλυμνο.


@ CretePlus.gr

Προσεγγίσαμε στην περιοχή των στενών Καλύμνου Κω. Αφήσαμε με το hoist (βαρούλκο του  ελικοπτέρου) έναν αξιωματικό σύνδεσμο της ΠΑ στο Α/Τ "Θεμιστοκλής". Στη συνέχεια προσγειωθήκαμε στο κατάστρωμα της Φ/Γ Ναβαρίνο αφήσαμε το προσωπικό συντήρησης και ανεφοδιαστήκαμε με καύσιμο για να επιστρέψουμε. Ο ανεφοδιασμός γίνεται με τους κινητήρες και το στροφείο εν κινήσει. Το ΠΝ 21 πετούσε γύρω από το πλοίο μέχρι να τελειώσει ο ανεφοδιασμός μας. Όταν τελείωσε ο ανεφοδιασμός του ΠΝ 12 απονηωθήκαμε και αποχαιρετήσαμε τους συναδέλφους μας στο ΠΝ 21 που ξεκινούσαν κάθοδο για να προσνηωθούν. Ποτέ δεν σκεφτήκαμε ότι θα ήταν η τελευταία φορά που μιλούσαμε στο δίκτυο συνεργασίας. Πήραμε την αντίθετη πορεία για να επιστρέψουμε στην Βάση Ε/Π.

Όταν επιστρέψαμε πίσω το απόγευμα είχε γίνει ανάκληση του όλου του προσωπικού ιπτάμενου, τεχνικού και διοικητικού ώστε να αποδοθούν τα ε/π και να μετασταθμεύσουν στα ελικοπτεροφόρα πλοία το συντομότερο δυνατόν. Ο καιρός επιδεινώνονταν και το βράδυ ξεκίνησε βροχόπτωση. Τα Ελληνικά πολεμικά πλοία είχαν αναπτυχθεί στην περιοχή έχοντας το τακτικό πλεονέκτημα και η κρίση είχε φτάσει στην κορύφωσή της.

Η σύρραξη ενός Ελληνοτουρκικού πολέμου ήταν πλέον ορατή, μια παράτολμη ενέργεια θα οδηγούσε σε πόλεμο. Όλοι ήταν με το χέρι στην σκανδάλη. Νευρικότητα, άγχος, αγωνία, υπερένταση, θυμός ήταν μερικά από τα συναισθήματα που επικρατούσαν σε όσους εμπλέκονταν με την όλη επιχείρηση και υπηρετούσαν σε φρεγάτες, αντιτορπιλικά, υποβρύχια, ελικόπτερα, πυραυλακάτους, περιπολικά. Όλοι μας, όμως, ήμασταν περήφανοι που υπηρετούσαμε το έθνος και την πατρίδα μας. Το απόγευμα ζητήθηκε να απογειωθούν τα ε/π για διασπορά στις φρεγάτες. Η βροχή όμως δεν επέτρεπε να γίνει εξωτερική επιθεώρηση και ανεφοδιασμός με καύσιμο και όπλα λόγω των ισχυρών ανέμων και της βροχής. Όσο βράδιαζε τα καιρικά φαινόμενα γινόταν και πιο έντονα.

Προσπάθησα άλλες δύο φορές μέχρι το βράδυ να κάνω επιθεώρηση στο ε/π αλλά μάταια, η βροχή ήταν καταρρακτώδης. Καταιγίδες εξελισσόταν σε όλη τη διαδρομή. Έτσι τα ε/π δεν θα μπορούσαν να προσεγγίσουν  στην περιοχή πλησίον Καλύμνου - Κω γιατί ήταν επισφαλές. Τα πληρώματα προσπαθήσαμε να αναπαυτούμε. Όμως επικρατούσε υπερένταση και νευρικότητα.  Στις 31 Ιανουαρίου και ώρα 01:40 Τούρκοι βατραχάνθρωποι αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια.

Δόθηκε εντολή να γίνει έλεγχος στην Μικρή Ίμια και να δοθεί αναφορά για τον ακριβή αριθμό στρατιωτών. Οι καιρικές συνθήκες ήταν αντίξοες, ήταν νύχτα, το πλήρωμα ήταν σε εγρήγορση από το πρωί της προηγούμενης μέρας, όλοι διακατεχόταν από battle stress. Το ελικόπτερο ήταν άοπλο χωρίς κάμερα νυχτερινής οράσεως για να εντοπίσει εύκολα και από μακριά τον εχθρό. Έπρεπε να πλησιάσει κοντά, πετώντας χαμηλά στα 30 μέτρα και  να φωτίσει με τον προβολέα και να μετρήσει μέσα στη δέσμη του προβολέα τους κρυμμένους στα βράχια βατραχανθρώπους που πιθανόν ήταν οπλισμένοι ακόμα και με stinger.

04:13 πμ. Απονείωση  ΠΝ 21 από τη φρεγάτα Ναβαρίνο

04:50 πμ. Πέρας ελέγχου βραχονησίδας Μικρή Ίμια. Εντοπισμός Τούρκων στρατιωτών

05:05 πμ. Πτώση ΠΝ 21 στη θάλασσα κατά την επιστροφή του προς το πλοίο.

Το πρωί φωνές και συζητήσεις έντονες με ξύπνησαν. Όταν πληροφορήθηκα την απώλεια των συναδέλφων, χάθηκε η γη κάτω από τα πόδια μου, δεν μπορούσα να μιλήσω. Ο ένας κοιτούσε τον άλλο αποσβολωμένος. Το μόνο που ευχόμασταν ήταν να μην είχε πνιγεί το πλήρωμα, αν και μια πτώση ελικοπτέρου με πρόσκρουση στη θάλασσα δίνει μικρή πιθανότητα επιβιωσιμότητας. Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας, κόπωσης προσωπικού και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου (Vertigo).

Η αποφράδα ημέρα της 31 Ιανουαρίου 1996  πρέπει  να μας προβληματίζει και να μας διδάσκει την ανεπάρκεια πολιτικών διαδικασιών και ενεργειών που προσέβαλαν την εθνική μας περηφάνια και στέρησαν τη ζωή σε τρεις Έλληνες Αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού.

Category:

4 σχόλια

  1. Ανώνυμος says:

    1980 Ιταλία. Η παραλαβή του πρώτου AB -212 ASW ΠΝ21 και ισως η πρωτη φωτογραφια AB-212ASW σε αιωρηση με ελληνικα εθνοσημα. Απογείωση απο το εργοστασιο της Αγκουστα για Ελλάδα. Αρχείο Γ. Μαραγκουδάκη: http://www.facebook.com/media/set/set=a.521709611182462.115213.517323094954447&type=3#!/photo.phpfbid=517434314943325&set=a.521709611182462.115213.517323094954447&type=3&theater
    Εντελως θεωρητικα, το ΠΝ12 (Ηλεκτρονικου πολεμου μαζι με το -11), ισως ηταν λιγο καταλληλοτερο για την μοιραια αποστολη αναγνωρισης του ΠΝ21 , με μεγαλυτερα αποθεματα ισχυος (οντας ελαφρυτερο χωρις τον εξοπλισμο σοναρ) και στο βαθμο που μπορουσε να υποκλεψει με το ESM που εφερε, εχθρικη επικοινωνια απο τη Μικρή Ίμια .
    Και κατι ακομη: "η βροχή όμως δεν επέτρεπε να γίνει εξωτερική επιθεώρηση και ανεφοδιασμός με καύσιμο και όπλα λόγω των ισχυρών ανέμων και της βροχής." Δηλαδη εκτος του οτι επρεπε να διασχισουν ολο το Αιγαιο εως διπλα στα τουρκικα παραλια για να φτασουν στα πλοια αντι να επιβιβασθουν σε αυτα πριν απομακρυνθουν τοσο, δεν ειναι σε υποστεγα αυτα τα πολυτιμα πτητικα μεσα για να ανεφοδιασθουν? Ολα στο υπαιθρο γινονται?
    Manolis

  2. Μανώλη η φωτογραφία δεν φαίνεται, είναι από το γκρούπ "η ιστορία της αεροπορίας του Ναυτικού"...; Για τα ελικόπτερα μοιραζόμαστε την ίδια απορία.

  3. Ανώνυμος says:

    aviationlive, ναι ακριβως. Θες να την ξαναβρω ? Πολυτιμο αρχειο στο γκρουπ αυτο. Σε καποιο αντιστοιχο Ιστορικό Λεύκωμα Αεροπορίας Ναυτικου, οι φωτο ειναι σχεδον ετοιμες!
    Για την κοινη μας απορια, η γνωμη μου ειναι οτι ο γραφων χειριστης δεν ηθελε να καταγραφει οτι στη ΒΕΝ Κοτρωνι δεν σηκωθηκαν καν τα ελικοπτερα λογω καιρου, ενω με παρομοιο καιρο το ΠΝ-21 οχι μονο σηκωθηκε απο τη φρεγατα αλλα -μην το ξεχναμε - πριν χαθει , εκτελεσε την διατεταγμενη αποστολη του...
    Η αποψη μου αυτη ειναι χωρις καμμια απολυτως μομφη προς τον γραφοντα χειριστη, αντιθετως η αφηγηση του ειναι πολυτιμη. Εξαλλου, στην πραγματικοτητα ουτε το ΠΝ21 επρεπε να σηκωθει με τετοιο καιρο, ενω και η αποστολη που του ανατεθηκε ηταν παρακινδυνευμενη και με τον εξοπλισμο αποστολης να μην βοηθα...Επιχειρηση με προβολεα γι'αυτα τα ελικοπτερα , μπορει να ειναι η ερευνα και διασωση φιλιου προσωπικου και παντως οχι η πολεμικη αναγνωριση σε πιθανως εχθρικο εδαφος. Αλλα στο ...μεγκα και το Μαξιμου που ηταν οι ...στραταρχες μας τη βραδυα εκεινη , ποιος να τους το εξηγησει?
    Manolis

  4. Κατα γενική ομολογία,δεν έπρεπε να πετάξει το ελικόπτερο,εφόσον όμως διατάχθηκε,το πρώτο πλήρωμα γιατί δεν απογειώθηκε;Σε περίοδο κρίσης πως είπαν όχι;Για την φωτογραφία θα μπώ να ψαχουλέψω στό group.