Κατάθεση Στεφάνου Στο Μνημείο Πεσόντων Αεροπόρων Από Τον Σπυρίδωνα Πισσάνο
Αναπολώντας την Οδύσσειά μου στην Αμερική, την βρίσκω σαν μία καρποφόρα περιπέτεια. Κατάφερα να πραγματοποιήσω το παλιό μου όνειρο, να γίνω αεροπόρος μαχητικών και είχα την ευκαιρία να πετύχω τόσα άλλα πράγματα. Υπηρέτησα με τιμή την RAF και την USAF, τις μεγαλύτερες αεροπορικές δυνάμεις στον κόσμο, συμπληρώνοντας συνολικά 7.000 ώρες πτήσης σε 50 τύπους αεροσκαφών, από ελικοφόρα έως αεριωθούμενα, συμπεριλαμβανομένων και των F-102 και F-106 με τα οποία ξεπέρασα την ταχύτητα του ήχου». Με αυτά τα λόγια ο απόστρατος πλέον Βετεράνος Αεροπόρος Σμήναρχος (Ι) U.S.A.F κος Σπυρίδων Πισάνος αντιφώνησε το «καλώς όρισες» του Προέδρου του Πανελληνίου Συνδέσμου Βετεράνων Αεροπόρων κου Μιχαήλ Άνθιμου τ. Κυβερνήτου (Ο.Α) στην εκδήλωση αποτίσεως Φόρου Τιμής που διοργάνωσε ο Παν.Συ.Β.Α με κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο Πεσόντων Αεροπορων στην Α.Β Δεκελείας.
Ήταν το 1930 όταν ο Σπύρος, 11 χρονών τότε, πήγαινε σχολείο κοντά στον λόφο του Κολωνού και το πεπρωμένο έστρεψε το μάτι του πάνω σε ένα διπλάνο Gloster Mars από το κοντινό αεροδρόμιο της Δεκέλειας. Όπως συμβαίνει συχνά στη ζωή, η Μοίρα έδωσε τις δικές της κατευθύνσεις και το ίδιο καλοκαίρι του 1937, μετα την μη εισαγωγή του στην « Σχολή Ικάρων» ο Σπύρος συνάντησε έναν γνωστό του Ελληνοαμερικάνο ο οποίος τον πληροφόρησε ότι στην Αμερική υπήρχαν ιδιωτικές σχολές αεροπορίας από τις οποίες μπορούσες να αποκτήσεις πτυχίο αεροπόρου. Ετσι τρία χρόνια αργότερα πραγματοποίησε « Πτήση Εθισμού » σε ένα αεροδρόμιο του Λονγκ Άϊλαντ. Τον Αύγουστο του 1940 βρισκόταν με πτυχίο πολιτικού αεροπόρου στα χέρια του. Τα έτη 1939-40 έφεραν μαζί τους και το ξέσπασμα του πολέμου στην Ευρώπη. Ο Σπύρος έσπευσε να καταταγεί στον αμερικανικό στρατό, χωρίς να υπολογίσει το θέμα της υπηκοότητάς του, κάτι το οποίο του υπενθύμισαν οι Αμερικανοί στρατολόγοι και τον απέρριψαν.
Στα μέσα του επόμενου έτους τον πληροφόρησαν ότι Βρεταννοί αξιωματικοί στρατολογούσαν εθελοντές αεροπόρους με ελάχιστη πείρα 200 ώρες πτήσης, για την δοκιμαζόμενη RAF στη Μάχη της Αγγλίας. Στις 25 Σεπτεμβρίου πέρασε μία τρίμηνη εκπαίδευση για αεροπόρους μαχητικών και τον Φεβρουάριο του 1942, ο Σπυρίδων Πισσάνος, μαζί με 14 ακόμα εθελοντές, μεταφέρθηκε στην Αγγλία, όπου φόρεσε την στολή του Βρετανού ανθυποσμηναγού στις 29 Ιανουαρίου 1942! Οι αμερικανικές δυνάμεις που κατέφθαναν σε όλο και μεγαλύτερους αριθμούς στην Αγγλία αναζητούσαν εμπειροπόλεμους αεροπόρους. H 71η Μοίρα του Πισσάνου μετονομάσθηκε σε 334 και από τις 24 Οκτωβρίου 1942 τα βρεταννικά εθνόσημα αντικαταστάθηκαν από τα αμερικανικά.
Στα μέσα του επόμενου έτους τον πληροφόρησαν ότι Βρεταννοί αξιωματικοί στρατολογούσαν εθελοντές αεροπόρους με ελάχιστη πείρα 200 ώρες πτήσης, για την δοκιμαζόμενη RAF στη Μάχη της Αγγλίας. Στις 25 Σεπτεμβρίου πέρασε μία τρίμηνη εκπαίδευση για αεροπόρους μαχητικών και τον Φεβρουάριο του 1942, ο Σπυρίδων Πισσάνος, μαζί με 14 ακόμα εθελοντές, μεταφέρθηκε στην Αγγλία, όπου φόρεσε την στολή του Βρετανού ανθυποσμηναγού στις 29 Ιανουαρίου 1942! Οι αμερικανικές δυνάμεις που κατέφθαναν σε όλο και μεγαλύτερους αριθμούς στην Αγγλία αναζητούσαν εμπειροπόλεμους αεροπόρους. H 71η Μοίρα του Πισσάνου μετονομάσθηκε σε 334 και από τις 24 Οκτωβρίου 1942 τα βρεταννικά εθνόσημα αντικαταστάθηκαν από τα αμερικανικά.
Στις 3 Μαΐου 1943 ο Σπύρος θα είναι ο πρώτος μη-Αμερικανός πολίτης ο οποίος θα αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα εκτός αμερικανικού εδάφους, στην Αμερικανική πρεσβεία του Λονδίνου, με το όνομα Steve Pisanos. Την 5η Μαρτίου 1944, θα σημειώσει τις δύο τελευταίες καταρρίψεις της σταδιοδρομίας του, θα συμπεριληφθεί επίσημα στον κατάλογο των άσσων της 8ης Αεροπορικής Δύναμης και θα εμπλακεί σε μία συνταρακτική περιπέτεια έξι μηνών.
Κατά την διάρκεια της επιστροφής συνοδείας βομβαρδιστικών, απομακρύνθηκε από τον σχηματισμό του πλησιάζοντας την Χάβρη σε χαμηλό ύψος και τότε ο κινητήρας του άρχισε να δουλεύει άρρυθμα, με αποτέλεσμα την αναγκαστική προσγείωση. Η προσγείωση αυτή έμελε να τον εντάξει στην Γαλλική αντίσταση, η καθοριστική συμμετοχή και δράση του περιγράφονται γλαφυρά στο βιβλιο « Ο Ιπτάμενος Έλληνας», που ο ίδιος έγραψε και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «11 Aviation». Θα αναγκασθεί όμως να περιμένει μέχρι την απελευθέρωση του Παρισιού, για να επιστρέψει στο Λονδίνο. Εκεί του ανακοινώθηκε ότι η επιχειρησιακή του σταδιοδρομία είχε λήξει! Ήταν ένα πάγιο μέτρο ασφάλειας για όλους εκείνους που είχαν βρεθεί στην Γαλλική αντίσταση.Για αυτή την δράση, τιμήθηκε με τον Γαλλικό Πολεμικό Σταυρό με Αργυρούν Αστέρα, καθώς και με το Αμερικανικό Μετάλλιο της Πορφυρής Καρδιάς (Purple Heart) για τον τραυματισμό του. Από τις 9 Σεπτεμβρίου 1944, με τον βαθμό του υπολοχαγού, ανέλαβε πλέον νέα καθήκοντα επιστρέφοντας στις Η.Π.Α.
 |
| (C) HAF |
Ωστόσο ο 25χρονος θρυλικός πλέον «Ιπτάμενος Έλληνας», παρέμενε πάντοτε ένας παθιασμένος αεροπόρος . Με την νέα του μετάθεση στην Μεραρχία Δοκιμαστικών Πτήσεων σε μία βάση του Οχάιο, η νέα του αποστολή ήταν εκείνη του δοκιμαστή εχθρικών αεροσκαφών που είχαν αιχμαλωτισθεί. Εκεί είχε την μοναδική ευκαιρία να πετάξει μέσα στα κόκπιτ των διασημότερων μαχητικών του Άξονα, Me-109, Fw-190, Me 262, Zero, κ.α. Το τέλος του Β΄ Π.Π τον βρήκε με τον βαθμό του Εφέδρου Λοχαγού της USAAF και δεκα επιβεβαιωμένες καταρρίψεις. Η εμπειρία του απέφερε το ανώτερο πτυχίο της Πολιτικής Αεροπορίας και για δυο έτη πετούσε ως Κυβερνήτης στην TWA, αλλά εκείνος, συνηθισμένος στην βοή και την ταχύτητα ενός μαχητικού αεροπλάνου, δεν ικανοποιείτο από την πτήση των αργών επιβατικών και ιδιαίτερα σε μία εποχή όπου η πολεμική αεροπορία είχε διασπάσει το φράγμα του ήχου. Επανήλθε λοιπόν στην Πολεμική Αεροπορία των Η.Π.Α (USAF) και μονιμοποιήθηκε. Έκτοτε υπηρέτησε διαδοχικά σε διάφορες επιτελικές θέσεις (και όχι μόνον) στην Αμερική, την Γερμανία, την Ιταλία, αλλά και του Βιετνάμ κατά τη διάρκεια του πολέμου. Τον Σεπτέμβριο του 1951 προήχθη σε Επισμηναγό (Ι) και τοποθετήθηκε ως υποδιοικητής σε Πτέρυγα Βαλλιστικών Βλημάτων.
Το 1970, με τον βαθμό πλέον του Σμηνάρχου (Ι), η μοίρα του επεφύλασσε μία αναπάντεχη επιστροφή σε εκείνα τα μέρη «…από όπου είχαν ξεκινήσει όλα αυτά»: την Ελλάδα!Του ανατέθηκε η διοίκηση της αποστολής της Αμερικανικής Βοήθειας προς την χώρα μας, μία θέση την οποία φυσικά ανέλαβε με μεγάλη συγκίνηση. Μετά την άφιξή του εδώ οι εργασίες του ήταν πολυποίκιλες, καλύπτοντας ολόκληρο το αμυντικό φάσμα της αεροπορίας μας η οποία εξοπλιζόταν τότε με τους κυριότερους τύπους των αμερικανικών πολεμικών αεροσκαφών. Στο Ελληνικό Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων (νυν ΓΕΕΘΑ) τον περιμένει μία ολόθερμη υποδοχή και του δίδεται η τιμή να παρουσιάσει στους αεροπόρους μας το “αθάνατο” Phantom F4E! Η συγκινητικότερη από τις αναμνήσεις του ήταν η παρέλαση των μαθητών της Σχολής Ικάρων στο Τατόϊ προς τιμήν του! Την παρακολούθησε όλη προσπαθώντας διαρκώς να συγκρατήσει τα δάκρυα που ανέβαιναν στα μάτια του.
Στην Ελλάδα ξαναβρέθηκε πάλι τώρα για μια εβδομάδα (2-9 Ιουλ 2013) , όπου το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελληνίου Συνδέσμου Βετεράνων Αεροπόρων (ΠΑΝ.ΣΥ.Β.Α), με την Ακαριαία παρέμβαση/εντολή προς το ΓΕΑ των κ.κ Υπουργού Εθνικής Αμύνης και Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων, κου Κωνσταντίνου Γκιουλέκα υλοποίησε την επιθυμία του 94 χρόνου πλέον, συμπατριώτη μας Βετεράνου Αεροπόρου, που αφορούσε απότιση Φόρου Τιμής στους πεσόντες Αεροπόρους μας, με κατάθεση στεφάνου, την Δευτέρα 08 Ιουλ ίου 2013 εις την Α.Β Δεκελείας. Ακολούθως και με την παρουσία του Αεροπορικού Ακολούθου των Η.Π.Α Σμηνάρχου (Ι), Ελληνικής καταγωγής, κου MICHAEL SNEEDER πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στο Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας, ενώ με πρωτοβουλία της Αερολέσχης Αθηνών ο συμπατριώτης μας Βετεράνος Αεροπόρος επεσκέφθη που ανέπτυξε και ξενάγησε τον υψηλό καλεσμένο μας στην μοναδική ιστορική συλλογή των, πτητικώς ικανών, αεροπλάνων Β΄ Π.Π, στουπόστεγο των «Φίλων Αεροπορίας ΑΝΤ1», όπου του δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθεί το αεροπλάνο με το οποίο πέταξε για πρώτη φορά τύπου Stearman.
 |
| (C) ΠΑΝ.ΣΥ.Β.Α |
Η όλη εκδήλωση έκλεισε με την παράθεση ημιεπισήμου γεύματος ( με δαπάνες εξ ολοκλήρου του ΠΑΝ.ΣΥ.Β.Α ) στην λέσχη αξιωματικών της Α.Β Δεκελείας, προς τιμήν του συμπατριώτου μας Βετεράνου Αεροπόρου και με την επίδοση τιμητικής διακρίσεως από τον ΠΑΝ.ΣΥ.Β.Α και αναμνηστικών από την Αερολέσχη Αθηνών και τον Πρόεδρο της Λέσχης Αεροπορίας Στρατού. Οι εντυπώσεις που απεκόμισε ο Βετεράνος φιλοξενούμενος συμπατριώτης μας, ήταν, υπέρ του δέοντος Άριστες και φρόντισε να τις εκφράσει λεκτικά, κατ΄ επανάληψη και σε άψογα Ελληνικά, με μεγάλη συγκίνηση, στην διάρκεια των διαφόρων αντιφωνήσεων που πραγματοποίησε, ενώ μας αποκάλυψε, φεύγοντας, ότι πολύ σύντομα θα είναι πάλι κοντά μας αφού το BBC σκοπεύει να γυρίσει μια ταινία με την ζωή και την αεροπορική δράση του.
Δελτίο τύπου της ΠΑΝ.ΣΥ.Β.Α
ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΤΣΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.
ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΟΥ.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ. ΜΕΡΜΗΓΚΑΣ
ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ ΠΑΝ.ΣΥ.Β.Α
ΤΗΛ 693 2 363515
Update.